zaterdag 7 september
Het dancefeest ‘Eilan’ op Terschelling gaat niet door. Een rechter heeft bepaald dat de vergunning onterecht is verleend.(1) Ik vind het treurig dat er een rechter aan te pas moest komen, want ik geloof niet in staatsmacht en verboden. Beter was het geweest als een vriendelijk verzoek van natuurliefhebbers voldoende was geweest. Nog beter was het als de organisatoren een minder bespottelijke locatie voor hun feest hadden bedacht. Maar dat het feest niet doorgaat, vind ik goed nieuws. Wat is het geval?
Op Terschelling zou van 12 tot en met 15 september het dancefeest Eilan worden gehouden, een ‘kleinschalig festival met grootse ambitie’ met ‘artiesten (…) die zich op het snijvlak tussen meerdere genres bevinden’. De zaak was ‘bewust kleinschalig opgezet’, en zo ‘kunnen bezoekers verspreid over vier festivaldagen genieten van goede muziek, creatieve programmering, een prachtige omgeving en elkaar.’(2) Klinkt sympathiek allemaal. Wie zou zoiets de potentiële festivalgangers willen onthouden? Ik niet! Maar: asjeblieft, niet dáár.
Want er is een probleem: wat vindt de ‘prachtige omgeving’, er eigenlijk zelf van? En vooral de bewoners ervan, de vogels, de planten? Aan de foto’s op de website van Eilan te oordelen betreft het inderdaad een wonderschoon natuurgebied. Dat kan ook nauwelijks anders want Terschelling is één en al wonderschoon gebied. Zo’n gebied is kwetsbaar. Vogels worden niet blij van vijf dagen lang luide muziek, door sommigen heel onvriendelijk met ‘lawaai’ aangeduid. De verwachting was dat er 6000 bezoekers zouden komen.(3) Dat gaan die vogels – waaronder zeldzame vogels die het al moeilijk genoeg hebben – merken. Het is trektijd voor vogels, en onderweg sterken ze aan op de Waddeneilanden. Rust en eten voor de verdere reis. Daar dreigt dan vijf dagen lang weinig van terecht te komen in dat gebied. Géén goed idee, hoezeer de organisatie ook haar best doet om overlast binnen de perken te houden.
Omwonenden maakten het punt dat de natuur van dit festival schade zou ondervinden. Daarom gingen ze naar de rechter. Het is best mogelijk dat die omwonenden dat punt er bij sleepten maar dat ze vooral overlast voor zichzelf vreesden, op zich ook een legitiem punt trouwens. Hoe dat ook zij, een festival als dit hoort niet in een kwetsbaar natuurgebied te worden gehouden. Het is goed dat dit nu niet door is gegaan. Hopelijk biedt dat een precedent, zodat ook soortgelijke festivals op soortgelijke plekken een stokje kan worden gestoken, en hopelijk dan zonder dat daar een rechter aan te pas komt. De natuur is noch dansvloer noch concertzaal. Ja, organisatoren van Decibel bij de Beekse Bergen, pal naast dieren in gevangenschap die nergens heen kunnen, ik denk ook aan jullie. Kappen ermee.
Voor wie bestaan dit soort festivals trouwens eigenlijk? Voor ons? Voor feestgangers? Ik snap – jazeker, uit ervaring, hoe ongelooflijk dat ook mag klinken! – het plezier van met grote aantallen mensen tegelijk dansen op meeslepende muziek. Maar worden deze feesten werkelijk vor feestgangers georganiseerd? Ik kijk eens beter op de site (4) en zie daar helemaal onderaan het logo van Mojo Concerts. Dit is dus gewoon business. Kaartjes kostten meer dan 100 euro, en dan had je dus nog geen kampeerplek. Ik weet het, voor een beetje beroemde bands betaal je een soortgelijk bedrag voor één avond, en hier krijg je vijf dagen fun. Maar toch. zesduizend maal 100 euro is 600.000 euro omzet. Wat zijn de kosten? Vast geen 600.000, anders denk ik niet dat Mojo Concerts er aan zou zijn begonnen. En dat is niet alles. Je kon er ook nog een ‘Decathlon pakket’ bij kopen. Decathlon is een winkelketen voor kampeer- en buitensportspullen, die kennelijk ook een graantje mee mocht pikken.
Dit is geen culturele vrijbuiterij, dit is een verdienmodel. Dit is concertpromotie, bierpromotie, kampeerspullenpromotie, campingpromotie, en promotie van de gemeente Terschelling die ‘op de kaart wil staan’ en kennelijk aan Oerol niet genoeg heeft. Natuurlijk zijn mensen er voor te porren om voor zoiets te betalen en naar dat mooie eiland te gaan. Maar laat niemand doen alsof dit festival de verlangens van deze mensen tot uitgangspunt neemt. Tien jaar geleden kwam niemand op het idéé om zoiets op Terschelling te gaan doen, en niemand die het miste.
Veelzeggend zijn ook de logo’s van clubs die de hun naam aan het gebeuren verbinden(5). Een camping op Terschelling, bierproducent Jupiler: het past in de commerciële sfeer. Maar ook Staatsbosbeheer staat er met haar logo te pronken! Ooit dacht ik dat natuurgebieden aan Staatsbosbeheer waren toevertrouwd zodat Staatsbosbehier die intact hielp houden en tegelijk op verantwoorde wijze kennismaking met die gebieden mogelijk maakte. Die illusie ben ik al kwijt. Maar wat Staatsbosbeheer hier doet is actieve greenwashing: de suggestie versterken dat zo’n festival natuurvriendelijk is, ‘want anders zou Staatsbosbeheer het toch niet ondersteunen?’
Samengevat. Nee, ik ben niet van het verbieden van alles wat leuk, lekker en gezellig is. Maar ik vind dat natuur, vogels, planten, rust en dergelijke waarden op zich zijn, die niet nog verder naar de marge moeten worden geduwd dan toch al het geval is, allemaal voor de fast buck van concertpromotors, bierfirma’s (en pillendraaiers), campings, tentenverkopers. Om over omhooggevallen wethouders ewn gemeentes die ‘op de kaart gezet’ willen worden maar verder te zwijgen.
Opmerking: ik ontdekte snel na plaatsing enkele fouten, waronder een rekenfout, rond de potentiële opbrengst van de kaartverkoop. Ik had het over 7 miljoen, dat moet dus 600.000 zijn. Is nu gecorrigeerd.
Noten:
1 ‘Dancefeest Eilan op Terschelling gaat toch niet door’, NOS, 7 september 2019, https://nos.nl/artikel/2300694-dancefestival-eilan-op-terschelling-gaat-toch-niet-door.html
2 Eilan, website Eilan, https://www.eilan.nl/eilan/ Gecheckt 7 september 2019
3 Zie noot 1.
4 Eilan, Ticketshop, https://www.eilan.nl/ticketshop/ Gecheckt 7 september 2019. het Mojo-logio vind je onder alle pagina’s van de site.
5 Eilan, homepagina website https://www.eilan.nl/ Gecheckt 7 september 2019. Ik zet dat er bij omdat het best kan zijn dat die gegevens vrij snel oofline gehaald worden nu het feest niet doorgaat.
Peter Storm